Makna dan kejadian alam bagi orang Tumompaso.
Serap = Bulan:
Awean ang kanaramen ne tou andiorwo lumele sesendot I serap wangko ang katoda I wengi. Eng kasusuy I walian wangko ung mangaley asi Amang Kasuruan Wangko wo ase anduruna tumuun eng u umper wo se welet:
Maknanya: Disaat bulan purnama:
1. Eng kanaramen mersi eng nowak sa u kinauntepan reges lewo.
2. Mee keketer wangko sumaru se reges lewo.
3. Sa u cita sumaru amicona o se sera pang amiconape, pakasa eng kukuwata paka Kamangen ne Amang Kasuruan Wangko.
4. Sa u cita sumere keli awan makatampa ke, ase wondo I noras uran tumumpa repet.
5. Kanaramen Rumeindeng mangaley kamang ase Amang Kasuruan Wangko.
6. Ung kanaramen muser eng kawolinsuan wo eng kalewoan sumapape se kalengeyan ne pakasa tou in doong.
Bila terjadi Gerhana Bulan:
Sa ka mamualian Sumesendot Serap Wangko wo ca niamaen eng kanaramen u nitu, ang kamamualian:
1. Pakasa eng tou ase roong menginde-nginde o menalo-nalo kinasapaan ke mei awean se pakikiten ase roong u nitu medel yo ure, eng sumawel ase pakikiten u nitu pe wana ase roong u nitu.
2. Yo u nure ni meiem se endo paso lambot sa u kiiten kuntung soputan sumembur wo medo eng kayobaan makakeli.
3. Kauntepan ne sasakitan weru wo muntep ase tou pakasa papiaran ambale.
4. Kawukaan ne em papalen ase kayobaan ne tou wo se sila caka pilaan, se reges lewo wo se loor tumumpa ase kayobaan sapakem situ makelar ase serap wangko sumawil mei.
5. Awean sasaru em pa sakaan ase roong weyna ato se tou kumakatampa ang kesot.
6. Makatanda eng ka tinanemanta kamamualian maka mal an kinasapaan eng tinanem keli malewo.
7. Eng u nuran maka lambot, sapakem se papiaranta keli mate.
Sa ka mamualian Sumesendot Serap Wangko wo kinakiitan ung kanaramen , ang kamamualian:
1. Pakasa en tou masama-sama ung nulit wo cakatenaan ni kalewoan eng katoutouan.
2. Eng kakanen ca u susa engaten pakasa eng tinanem maloor waya.
3. Ze reges lewo kauseran nimuntep ang kayobaan I yasa se ma lali karusak wo se reges loor nimento asi kayobaan anio si ma bee kamang acita pakasa.
0 komentar:
Posting Komentar